Adye idan, lavi nèg secrè ladan : imigração haitiana e xenofobia racializada nas políticas públicas de saúde, educação e assistência social
| dc.contributor.advisor | Cruz, Lilian Rodrigues da | pt_BR |
| dc.contributor.author | Bruhn, Marília Meneghetti | pt_BR |
| dc.date.accessioned | 2025-11-20T07:58:25Z | pt_BR |
| dc.date.issued | 2025 | pt_BR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/10183/298908 | pt_BR |
| dc.description.abstract | “ Adye idan, lavi nèg secrè ladan ”, um ditado haitiano que significa “Adeus minha gente, a vida do negro tem segredo”, ressalta como o racismo está presente na vida de pessoas pretas, apesar de constantemente ser invisibilizado e silenciado pela branquitude. As primeiras palavras dessa tese são de uma haitiana, orientando toda a construção dessa pesquisa, assim como os demais relatos de imigrantes os quais vão me afetando nesse percurso de doutoramento e que se fazem presentes até as últimas linhas. Esta tese busca problematizar as relações raciais que se interseccionam nos atendimentos a imigrantes haitianas nas políticas públicas de assistência social, educação e saúde. Interseccionalidades são entendidas como interações entre diferentes marcadores sociais - como raça/cor, nacionalidade, gênero, classe social - que complexificam processos discriminatórios e de opressão. Assim, seguindo pistas metodológicas do PesquisarCOM, esse trabalho se constitui de encontros em um projeto de extensão universitária com uma associação comunitária gerida por imigrantes haitianos em Porto Alegre, a Associação de Integração Social (Ainteso), durante os anos de 2020 e 2021, na pandemia por Covid-19. A partir dos acompanhamentos das experiências de diferentes imigrantes na busca por serviços de saúde, educação e assistência social, assim como das articulações para o primeiro voo sem visto Haiti-Brasil, é discutido como a xenofobia racializada impacta o acesso a direitos humanos básicos. A presente tese contribui para a visibilização destes processos xenofóbicos e racistas que estruturam o Estado brasileiro. Como resultado, fica a demonstração de como agenciamentos coletivos e ações extensionistas articuladas pelos próprios imigrantes haitianos, que fogem a lógicas hegemônicas de tutela e dependência a assessoria de instituições internacionais comandadas por países desenvolvidos e organizações confessionais cristãs, irrompem como insurgências potentes para criar outros processos migratórios fundamentados na emancipação e garantia de direitos. | pt_BR |
| dc.description.abstract | “Adye idan, lavi nèg gen sekrè ladan”, se yon pwovèb ayisyen ki vle di " Malerezman fanmi mwen, lavi nèg gen sekrè ladan li", mete aksan sou jan rasis la prezan nan lavi moun ki gen koulè po nwa yo, malgre ke moun ki gen koulè po blanch yo toujou fè moun nwa yo envizib epi fèmen bouch yo. Tèz sa a kòmanse ak pawòl yon ayisyèn, ki gide epitou fè rechèch sa a posib, ansanm ak lòt rapò imigran yo ki pral fè efè sou mwen nan tout tan doktora sa a epi ki prezan jis nan dènye liy yo. Tèz sa a chèche pwoblèm ki genyen nan relasyon ras yo ki antre nan sèvis ke yo bay ak fanm imigran ayisyèn yo nan zafè politik piblik yo tankou: asistans sosyal, edikasyon ak lasante. Gen plizyè bagay nan sosyete a ki make anpil gwoup imigran sa yo lè yo fè rankont ak lòt gwoup yo - tankou: ras/koulè, nasyonalite, sèks, klas sosyal - ki vin fè pwosesis diskriminasyon ak opresyon yo pi difisil pou konprann. Konsa, pou swiv liy metodoloji “PesquisarCOM” oubyen “RechèchCOM” lan, travay sa a te rive fèt nan rankont yo ke yon pwojè ekstansyon inivèsite a ansanm ak yon asosyasyon kominotè ke imigran ayisyen yo te fè nan Porto Alegre ki se “Associação de Integração Social (Ainteso)”, pandan lane 2020 ak 2021, nan peryòd pandemi Kovid-19 la. Baze sou diferan eksperyans imigran yo nan chèche sèvis nan: sante, edikasyon ak asistans sosyal, ansam ak demach pou premye vòl Ayiti-Brezil san viza a, anpil deba te fèt sou jan “pwoblèm prezans yon ras etranje” afekte aksè li ak sèvis de baz dwa imen yo. Ajans kolektif yo ki pale pou pwòp imigran ayisyen yo, ki pa travay nan menm lojik ak lòt enstitisyon yo ki depann de asistans enstitisyon entènasyonal yo epi ki kòmande pa peyi devlope yo ak òganizasyon kretyèn yo, parèt tankou toupisan pou kreye lòt pwosesis imigrasyon ki baze sou libète ak garanti dwa yo. | ht |
| dc.description.abstract | “Adye idan, lavi nèg secrè ladan”, a Haitian saying that means “Goodbye my people, the life of a black person has a secret”, highlighting how racism is present in the lives of black people, despite being constantly made invisible and silenced by whiteness. The first words of this thesis are from a Haitian woman, guiding the entire construction of this research, as well as the other accounts of immigrants that have affected me throughout this doctoral journey and that are present until the last lines. This thesis problematizes the racial relations that intersect in the services provided to Haitian immigrants in public policies of social assistance, education and health. Intersectionalities are understood as interactions between different social markers - such as race/color, nationality, gender, social class - that complicate discriminatory and oppressive processes. Thus, following the methodological guidelines of PesquisaCOM, this work consists of meetings in a university extension project with a community association managed by Haitian immigrants in Porto Alegre, the Social Integration Association (Ainteso), during the years 2020 and 2021, during the Covid-19 pandemic. Based on the monitoring of the experiences of different immigrants in their search for health, education, and social assistance services, as well as the articulations for the first visa-free flight between Haiti and Brazil, the study discusses how racialized xenophobia impacts access to basic human rights. Collective agencies articulated by Haitian immigrants themselves, which escape the hegemonic logic of guardianship and dependence on the advice of international institutions led by developed countries and Christian confessional organizations, emerge as powers to create other migratory processes based on emancipation and the guarantee of rights. | en |
| dc.format.mimetype | application/pdf | pt_BR |
| dc.language.iso | por | pt_BR |
| dc.rights | Open Access | en |
| dc.subject | Imigrasyon | ht |
| dc.subject | Imigração haitiana | pt_BR |
| dc.subject | Xenofobia | pt_BR |
| dc.subject | Relasyon ras | ht |
| dc.subject | Psicologia social | pt_BR |
| dc.subject | Chenofobi | ht |
| dc.subject | Políticas públicas | pt_BR |
| dc.subject | Politik piblik | ht |
| dc.subject | Educação | pt_BR |
| dc.subject | Entèseksyon | ht |
| dc.subject | Migration | en |
| dc.subject | Assistência social | pt_BR |
| dc.subject | Race relations | en |
| dc.subject | Saúde | pt_BR |
| dc.subject | Xenophobia | en |
| dc.subject | Public policies | en |
| dc.subject | Intersectionality | en |
| dc.title | Adye idan, lavi nèg secrè ladan : imigração haitiana e xenofobia racializada nas políticas públicas de saúde, educação e assistência social | pt_BR |
| dc.type | Tese | pt_BR |
| dc.identifier.nrb | 001295897 | pt_BR |
| dc.degree.grantor | Universidade Federal do Rio Grande do Sul | pt_BR |
| dc.degree.department | Instituto de Psicologia, Serviço Social, Saúde e Comunicação Humana | pt_BR |
| dc.degree.program | Programa de Pós-Graduação em Psicologia Social e Institucional | pt_BR |
| dc.degree.local | Porto Alegre, BR-RS | pt_BR |
| dc.degree.date | 2025 | pt_BR |
| dc.degree.level | doutorado | pt_BR |
Este item está licenciado na Creative Commons License
-
Ciências Humanas (7939)

